Η 23η Αυγούστου έχει θεσμοθετηθεί από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ως η Ευρωπαϊκή Ημέρα Μνήμης υπέρ των Θυμάτων του Ναζισμού και του Σταλινισμού από το 2008. Όμως, η “Black Ribbon Day”, όπως είναι γνωστή διεθνώς, δεν ξεκίνησε πριν 9 χρόνια. Για την ακρίβεια, καθιερώθηκε άτυπα από τη δεκαετία του 1980, σε πολλές δυτικές χώρες, όταν πολλοί πρόσφυγες, κυρίως από χώρες υπό Σοβιετική «επιρροή» άρχισαν να διαδηλώνουν κάθε χρόνο την ίδια μέρα, εναντίον των εγκλημάτων πολέμου και της καταπάτησης ανθρωπίνων δικαιωμάτων από τη Σοβιετική Ένωση.
Σκοπός της ημέρας, όπως διατυπώθηκε από το Κοινοβούλιο, είναι «η διατήρηση της μνήμης των μαζικών εκτοπίσεων και εξολοθρεύσεων, καθώς και η προώθηση των δημοκρατικών αξιών με στόχο την ενίσχυση της ειρήνης και της σταθερότητας στην Ευρώπη».
Η επιλογή της ημερομηνίας δεν είναι, φυσικά, τυχαία. Συμπίπτει με την υπογραφή του Συμφώνου Ρίμπεντροπ- Μολότοφ, ενός συμφώνου μη επίθεσης μεταξύ της Ναζιστικής Γερμανίας και της ΕΣΣΔ, που χώριζε την ανατολική Ευρώπη σε σφαίρες επιρροής. Μια ημέρα ντροπής στην Ευρωπαϊκή ιστορία, όταν δύο απολυταρχικά καθεστώτα έβαλαν στην άκρη τις διαφορετικές τους ιδεολογικές αφετηρίες και συμφώνησαν ότι ο πρωταρχικός εχθρός και των δύο είναι η φιλελεύθερη δημοκρατία.
Τις τελευταίες ημέρες, η Κυβέρνηση, δια στόματος του Υπουργού Δικαιοσύνης κ. Κοντονή, έχει ανοίξει, σε πολεμικούς τόνους, μια συζήτηση περί «αντικομμουνιστών» και «φιλοναζιστών», εκτοξεύοντας κατηγορίες προς όποιον αποδέχεται το αυτονόητο: ότι, δηλαδή, οι εκατόμβες νεκρών, η ανελευθερία και η καταπάτηση κάθε έννοιας ατομικότητας και ανθρωπίνων δικαιωμάτων είναι καταδικαστέες ανεξαρτήτως από ποια ολοκληρωτική ιδεολογία προέρχονται. Δεν υπάρχει καλός ή κακός ολοκληρωτισμός- δεν διακρίνεται σε χρώματα. Και φυσικά, αντίθετα με τις διακηρύξεις του ΣΥΡΙΖΑ, ο κομμουνιστικός ολοκληρωτισμός δεν διακρίνεται σε αποχρώσεις. Δεν είναι περισσότερο ανεκτός στην Κίνα από ότι στη Σοβιετική Ένωση ή στην Κούβα από ότι στην Καμπότζη. Κοινή συνισταμένη όλων των κομμουνιστικών καθεστώτων είναι ο διαχωρισμός σε επιθυμητούς και ανεπιθύμητους και η επιβολή της κυρίαρχης ιδεολογίας με απόλυτη περιφρόνηση στην ανθρώπινη αξία του αντιφρονούντος. Η δημιουργία ενός κράτους- τέρατος που επιβραβεύει με συσσίτιο αυτόν που συμφωνεί και επιβάλλεται με τη μπότα στο λαιμό αυτού που διαφωνεί.
Η σημερινή μέρα οφείλει να είναι για όλους τους πολίτες μια μέρα για περισυλλογή. Την εποχή που η Ευρώπη αντιμετωπίζει την άνοδο των ακραίων ιδεολογιών και την αμφισβήτηση της δημοκρατίας, ας μην ξεχνάμε πόσο πρόσφατη ήταν η τελευταία διολίσθηση σε καθεστώτα τρόμου από την επιβολή της ακρότητας ως κυρίαρχης ιδεολογίας. Και πως το μόνο ανάχωμα που την αποτρέπει είναι η ενίσχυση της φιλελεύθερης δημοκρατίας.